Şeb-i Arus Mevlana' nın Vuslat Yıldönümü

Mevlana Kimdir

Konya’da yaşamış ünlü düşünür ve şair Mevlana Celaleddin Rumi’dir. Mevlana 30 Eylül 1207 tarihinde Horasan’ın Belh şehrinde doğmuştur. Babası Bahaeddin Veled, annesi Belh Emiri Rükeneddin’in kızı Mümine Hatundur. Mevlana’nın babası Bilginlerin Sultanı ünvanını almıştır. Belh şehrinde Moğol istilası çıkınca bu şehirden 1212 yılında ayrılmıştır. İlk olarak Nisabur şehrine gitmişler ve bu şehrin tanınmış mutasavvıfı Feridüddin Attar Mevlana’ya bir soru sormuştur. Aldığı cevabı çok beğenmiş ve takdir etmiştir. Nisabur’dan sonra sırayla Bağdat, Şam, Malatya, Erzincan, Sivas, Kayseri, Niğde ve Karaman’a geldiler. Karaman’a yerleşen Mevlana’nın ailesi 7 yıl burada kaldı. Mevlana Karaman’da yaşarken Gevher Hatun ile evlendi ve Sultan Veled ve Alaeddin Çelebi adlı iki oğlu oldu. Gevher Hatun öldükten sonra ise Kerra Hatun ile evlendi ve ondan da Muzaffereddin ve Emir Alim Çelebi adlı iki oğlu ve Melike Hatun adında bir kızı oldu.

Sultanü’l-Ulema Bahaedin’in Karaman’da yaşadığı bu yıllarda Anadolu’da Selçuklu Devleti egemenliği vardı. Konya’da başkentti. Konya bilim ve sanat yönünden çok gelişmişti. Dönemin Selçuklu hükümdarı Alaeddin Keykubad Mevlana’nın babası Sultanü’l Ulema Bahaeddin Veled’i Konya’ya davet etti. Böylece “Ne olursan ol yine gel” diyerek tüm dünyanın tanığı ünlü düşünür Mevlana Celaleddin Rumi Konya’ya gelmiş oldu. Mevlana’nın babası öldükten sonra insanlar Mevlana’nın etrafında toplanmaya, ilim ve din bilgisinden faydalanmaya başladılar. 1244 yılında Şems-i Tebrizi ile karşılaştı. Şems aniden ölünce Mevlana uzun yıllar inzivaya çekildi. Mevlana 17 Aralık 1273 yılında vefat etti. Öldüğü geceye düğün gecesi anlamına gelen şeb-i arus dendi.

“Şeb-i Arus” Anlamı Nedir?

Şeb-i Arus kelimesi “Düğün Gecesi” demektir. Mevlana ölüm gününü “Hakk’a vuslat” yani “Yaratana Kavuşma” (Düğün Günü-Gecesi) saymıştır, “Herkes ayrılıktan bahsetti, bense vuslattan” der. Ölüm Mevlana için kişinin aslına dönüşü, kaynağının ilahi bir cevher olması nedeniyle “Allah’a dönüş” olarak yorumlar. Bir başka ifadeyle ölüm “cismin ortadan kalkması değil, Allah’a doğru uçmasıdır”. Ölüm, Müslümanlık öncesi Türklerde de aynı şekilde ifade edilir.

Mevlana’dan Ölüm ve Vuslat Sözleri

“Hakka kavuştuğum gün tabutum yürüyünce,
Şu dünyanın dertleri ile dertleniyorum sanma.
Bana ağlama, yazık yazık deme.
Cenazemi görünce ayrılık, ayrılık diye feryat etme.
Beni toprağa verirken elveda elveda diye ağlama.
Gün batımını gördün ya, gün doğumunu da seyret.
Hangi tohum yere atıldı da çıkmadı.
İnsan tohumu hakkında niye yanlış bir zanna düşüyorsun…”