1 Ekim Dünya Yaşlılar Günü

Dünya Yaşlılar Günü, her yıl 1 Ekim tarihinde kutlanan ve yaşlı bireylerin toplumdaki önemine dikkat çekmeyi, onların sorunlarına farkındalık yaratmayı ve yaşlılara saygı göstermeyi amaçlayan uluslararası bir gündür.

ABONE OL

01 Ekim 2025 - 14:05 - Güncelleme: 01 Ekim 2025 - 15:02

Dünya Yaşlılar Günü, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 1990 yılında resmi olarak ilan edilmiştir ve o zamandan beri dünya genelinde çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.
Dünya Yaşlılar Günü, yaşlı nüfusun karşılaştığı sosyal, ekonomik ve sağlıkla ilgili sorunlara dikkat çekmeyi hedefler. Yaşlı bireylerin toplumda aktif bir şekilde yer alması, yaşam kalitelerinin artırılması ve yaşlı haklarının korunması bu özel günün temel odak noktalarıdır. Ayrıca, yaşlıların deneyim ve bilgeliğinin genç nesillere aktarılmasına vurgu yapılır.

Dünya genelinde 60 yaş ve üstü kişilerin oluşturduğu yaşlı nüfusun 2050'de 2,1 milyara ulaşacağı, 65 yaş ve üstü kişilerin sayısının 2080'e kadar da 18 yaş altı çocukların sayısını geçeceği öngörülüyor.

Dünya Yaşlılar Günü’nün temel amaçları

Yaşlılara saygı ve takdir: Yaşlıların toplumdaki katkılarını onurlandırmak.

Farkındalık yaratma: Yaşlıların karşılaştığı sağlık, yalnızlık, ekonomik zorluklar ve ayrımcılık gibi sorunlara dikkat çekmek.

Politika geliştirme: Yaşlı dostu politikaların oluşturulmasını teşvik etmek.

Toplumsal dayanışma: Nesiller arası bağları güçlendirmek ve yaşlıların sosyal dışlanmasını önlemek.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1 Ekim’i Dünya Yaşlılar Günü olarak ilan etti (BM Genel Kurul Kararı) 14 Aralık 1990.
Bu karar, yaşlanan dünya nüfusuna dikkat çekmek ve yaşlı bireylerin ihtiyaçlarını ele almak için alındı. 1982 yılında BM tarafından kabul edilen Viyana Uluslararası Yaşlanma Eylem Planı da bu özel günün temelini oluştuBirleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1 Ekim’i Dünya Yaşlılar Günü olarak ilan etti (BM Genel Kurul Kararı) 14 Aralık 1990.
Bu karar, yaşlanan dünya nüfusuna dikkat çekmek ve yaşlı bireylerin ihtiyaçlarını ele almak için alındı. 1982 yılında BM tarafından kabul edilen Viyana Uluslararası Yaşlanma Eylem Planı da bu özel günün temelini oluşturan ilk adımlardan biriydi.
2002 yılında ise Madrid Uluslararası Yaşlanma Eylem Planı kabul edilerek, yaşlıların hakları ve refahı için daha kapsamlı politikalar geliştirilmesi hedeflendlendi.

Dünya Yaşlılar Günü, farklı ülkelerde çeşitli etkinliklerle kutlanır:

Resmi etkinlikler: Hükümetler ve sivil toplum kuruluşları, yaşlılara yönelik seminerler, konferanslar ve farkındalık kampanyaları düzenler.

Toplumsal etkinlikler: Yaşlılara yönelik kültürel programlar, konserler, sergiler veya ziyaretler organize edilir.

Sağlık hizmetleri: Ücretsiz sağlık taramaları, danışmanlık hizmetleri ve yaşlılara yönelik bilgilendirme oturumları düzenlenir.

Eğitim ve farkındalık: Yaşlıların hakları, yaşlı istismarı ve yaşlı dostu şehirler gibi konular üzerine farkındalık çalışmaları yapılır.

Türkiye’de de Dünya Yaşlılar Günü, özellikle yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve sağlık kuruluşları tarafından çeşitli etkinliklerle kutlanır. Örneğin, huzurevlerinde ziyaretler, yaşlılara yönelik sosyal aktiviteler ve sağlık taramaları düzenlenir. Ayrıca, yaşlıların topluma katılımını teşvik eden projeler öne çıkar.

Dünya Yaşlılar Günü, yaşlı bireylerin karşılaştığı bazı temel sorunlara dikkat çeker:

Sağlık sorunları: Kronik hastalıklar, hareket kısıtlılığı, demans gibi yaşa bağlı sağlık sorunları.

Yalnızlık ve sosyal izolasyon: Aileden uzaklaşma veya sosyal bağların zayıflaması.

Ekonomik zorluklar: Emekli maaşlarının yetersizliği veya ekonomik bağımsızlık eksikliği.

Yaşlı istismarı: Fiziksel, duygusal veya finansal istismar.

Erişim sorunları: Sağlık hizmetlerine, toplu taşımaya veya teknolojiye erişimde zorluklar.

Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu bölgeler Avrupa ve Kuzey Amerika’dır, ancak Asya ve Afrika’da da yaşlı nüfus hızla artmaktadır.